W ubiegłym roku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przekazano 1,1 mln dokumentów zgłoszenia umów o dzieło (ZUS RUD). Dotyczyły one ponad 1,7 mln umów o dzieło. Taką informacje przekazało 74,4 tys. podmiotów, z czego 96 proc. to przedsiębiorcy. Najwięcej umów zgłoszono w województwie mazowieckim, a następnie w śląskim.

Przepisy Tarczy Antykryzysowej od 1 stycznia 2021 r. wprowadziły obowiązek informowania ZUS o umowach o dzieło. Zobowiązani przekazują informację na formularzu ZUS RUD (zgłoszenie umowy o dzieło). Wpisują do niego dane swoje oraz wykonawcy umowy o dzieło, a także datę rozpoczęcia i zakończenia wykonywania tej umowy oraz jej przedmiot.

- Dzięki zbieraniu tego rodzaju danych wreszcie mamy wiedzę na temat zawieranych w Polsce umów o dzieło. Nasz raport pokazuje, że wbrew obiegowym opiniom w Polsce nie zawiera się rocznie kilku milionów takich umów. Raport ZUS obala pewne mity, a  zgromadzone w rejestrze informacje są wykorzystywane do celów statystyczno-analitycznych - wskazuje prof. Gertruda Uścińska, prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

To ogromna baza wiedzy przede wszystkim dla ekspertów badających polski rynek pracy. Rejestr nie powstał do tego, aby drobiazgowo kontrolować umowy o dzieło w Polsce.

Śląskie w czołówce, zgłoszenia przez PUE

Największa liczba zgłoszeń umów o dzieło dokonywana jest za pośrednictwem kanału PUE, co świadczy na znaczny stopień elektronizacji kontaktów płatników składek z ZUS.

- Województwo śląskie, jest drugie po mazowieckim, gdzie zgłoszono najwięcej umów o dzieło. Spośród sześciu oddziałów ZUS w Śląskim najwięcej złożono ich w Oddziale ZUS w Chorzowie, a następnie w Oddziale ZUS w Zabrzu.  Na trzecim miejscu w regionie jest rybnicki ZUS, a potem bielski, częstochowski i sosnowiecki - informuje Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego. 

Najwięcej umów o dzieło w przeliczeniu na 10 tys. płatników składek zostało zgłoszonych w śląskim (23,2 tys.) analizując dane dla całego kraju. Najmniej w warmińsko-mazurskim (1,6 tys.).

Więcej mężczyzn i młodych ludzi na umowach o dzieło

W 2021 r. zgłoszono 337,3 tys. wykonawców umów o dzieło. Więcej wśród nich było mężczyzn. Stanowili oni 53,01%. Co czwarty wykonawca umowy o dzieło to osoba w wieku 30–39 lat. W tym przedziale wiekowym jest zgłoszonych ponad 81 tys. osób. Drugą równie liczną grupę stanowią osoby w wieku 20-29 lat (blisko 23 proc.). Umowy o dzieło w większości przypadków zawierane są na okresy nie dłuższe niż 9 dni (w 2021 r. zgłoszono nieco ponad 70 proc. takich umów).

Przeprowadzona analiza dotycząca cudzoziemców wskazuje, że największa liczba zagranicznych wykonawców umów o dzieło pochodzi z Ukrainy (18,6 proc.), w dalszej kolejności mieliśmy obywateli Niemiec (11,7 proc.), czy też Wielkiej Brytanii (6,2 proc.).

Ciekawostkę może stanowić to, że zgłoszeni wykonawcy umów o dzieło pochodzili łącznie ze 125 krajów, w tym np. Laosu, Nepalu, Beninu, czy Palau.

mówi Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie śląskim