Rozmawiam z Anną Stefaniak Bacza, dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Cieszynie oraz jej zastępczynią Dorotą Bizoń o podsumowaniu zeszłorocznej działalności Urzędu, zapytałam, jak sprawdziła się Tarcza w naszym powiecie, z jakich źródeł pochodziły środki wydatkowane na walkę z covid, jak wygląda struktura organizacyjna Urzędu, o skali bezrobocia oraz o funkcjonowaniu tarczy antykryzysowej m.in. w branży gastronomicznej.

 Proszę o krótkie podsumowanie zeszłorocznej działalności Powiatowego Urzędu Pracy w Cieszynie, czy według Pań sprawdziła się tarcza antykryzysowa w powiecie cieszyńskim?

Anna Stefaniak Bacza (ASB) Moim zdaniem tarcza w powiecie cieszyńskim sprawdziła się, co pokazują kwoty, które wydatkowaliśmy na wsparcie firm, przedsiębiorstw, organizacji pozarządowych. Są to bardzo duże kwoty. Wydaliśmy ponad 82 miliony złotych na wszystkie aktywne instrumenty rynku pracy, czyli nie tylko te, które są związane z covidem, ale również te, które standardowo realizuje Powiatowy Urząd Pracy.

Z jakich źródeł pochodziły środki wydatkowane na walkę z covidem na terenie powiatu cieszyńskiego?

ASB Było aż sześć źródeł: Fundusz Pracy, dwa programy Europejskiego Funduszu Społecznego RPO i POWER plus rezerwy. Ponieważ każdy z nich rządzi się innymi zasadami praca nad wydatkowaniem tych środków była niezwykle skomplikowana i trudna.

Dorota Bizoń (DB) Udało się pomóc wielu firmom z terenu powiatu cieszyńskiego. Zainteresowanie formami w ramach kolejnych tarcz było i jest nadal bardzo duże. Najwięcej wniosków złożyły małe firmy albo firmy jednoosobowe z tzw. samozatrudnienia. W 2020 roku ponad 8 500 mikroprzedsiębiorstwom i organizacjom pozarządowym wypłaciliśmy pożyczki. Wsparliśmy niemal 1600 działalności gospodarczych w formie samozatrudnienia. Dofinansowaliśmy koszty wynagrodzeń pracowników w niemal 1100 mikro, małych i średnich firmach Warto dodać, że od 19 grudnia ubiegłego roku mamy kolejną, nową formę wsparcia finansowego dla naszych firm, tj. dotację - w ciągu tych paru dni do końca roku przyjęliśmy 309 wniosków. W sumie pracowaliśmy w 2020 roku nad ponad 12 600 wnioskami i wydatkowaliśmy kwotę przekraczającą 75 milionów złotych na wsparcie
w ramach tarcz antykryzysowych.

ASB Warto dodać, że w ramach tarczy wydatkowaliśmy środki zarówno na najmniejsze firmy, jak i te zatrudniające kilkaset osób, ale równie ważne jest wsparcie dla organizacji pozarządowych. Na przykład z naszej pomocy korzystały Ochotnicze Straże Pożarne, Koła Łowieckie, Kluby Sportowe, organizacje i związki wyznaniowe, organizacje pozarządowe wspierające osoby niepełnosprawne i dzieci.

DB Każda z form pomocy była realizowana na podstawie szybko wprowadzanych przepisów o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem
i zwalczaniem COVID-19. Często wnioskodawcy mieli wątpliwości oraz zadawali wiele pytań. Od 1 kwietnia 2020 r. telefony urywały się każdego dnia. Wszyscy mogli liczyć na wsparcie pracowników urzędu. Wnioskodawcy na bieżąco mogli dokonać uzupełnień, poprawek, skorygować informacje zawarte we wnioskach. Co ważne - w wątpliwych przypadkach nie odrzucaliśmy wniosku od razu, najpierw go analizowaliśmy z radcą prawnym, a w przypadku, kiedy nadal mieliśmy wątpliwości, korzystaliśmy ze specjalnej skrzynki do zadawania pytań uruchomionej przez Ministerstwo do spraw pracy. Zdarzało się, że nie każdy składający wniosek o środki finansowe spełniał kryteria określone w przepisach, tj. warunki do uzyskania pomocy covidowej. W związku z czym część wniosków musiała być negatywnie rozpatrzona. Natomiast w skali uzyskanej pomocy - są to bardzo niewielkie liczby, na ponad 12 600 złożonych wniosków - tylko 121 zostało negatywnie rozpatrzonych (nawet nie 1%). Co istotne, od 1 kwietnia 2020 r., aby najskuteczniej realizować wsparcie dostosowaliśmy całą strukturę naszego Urzędu do pracy w tych niezwykłych warunkach pandemii. Część pracowników musiała łączyć zadania dotychczasowe z nowymi, 18 pracowników ze względu na olbrzymią liczbę wniosków zostało oddelegowanych do zadań tylko i wyłącznie covidowych. Urząd pracował po godzinach i przez wiele tygodni w soboty. Na dodatek wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że był to okres epidemii (pojawiły się również absencje pracownicze, były też nieobecności związane z prawem opieki nad dziećmi).

ASB Podkreślę, że przy tym wszystkim nie możemy zapomnieć o trudnej i bardzo skomplikowanej sytuacji pandemicznej związanej z zachowaniem wymogów sanitarnych. Musieliśmy ograniczyć bezpośrednią obsługę klienta. Zorganizowaliśmy pracę Urzędu w taki sposób, by wszystko było sprawnie realizowane, a obsługa klienta była płynna. W 2020 roku łączyliśmy formy obsługi od osobistej, telefonicznej i online za co bardzo serdecznie dziękuję całemu zespołowi moich pracowników, który w krótkim czasie musiał wejść w nowe zadania i realizować je w zupełnie odmiennych warunkach zewnętrznych. Dziękuję również naszym klientom za okazaną cierpliwość. To wszystko pozwoliło na efektywną współpracę z parterami na rynku pracy i dzięki temu było możliwe wydatkowanie tak dużych środków finansowych, które wsparły gospodarkę powiatu cieszyńskiego.

Jak wygląda struktura organizacyjna Powiatowego Urzędu Pracy?

DB Jesteśmy samorządową jednostką organizacyjną Powiatu Cieszyńskiego i jednocześnie jako publiczne służby zatrudnienia ściśle współpracujemy z Ministerstwem do spraw pracy.

ASB Warto podkreślić, że powiat cieszyński jest jednym z największych powiatów ziemskich w Polsce, który zamieszkuje ponad 170 tys. mieszkańców. Pracownicy naszego Urzędu, którzy są świetnymi fachowcami, w tym zaskakującym i trudnym 2020 roku, skutecznie obsłużyli tysiące pracodawców i osób bezrobotnych. Wspieraliśmy firmy, które znalazły się w ciężkiej sytuacji finansowej związanej z pandemią oraz wiele firm uzyskało środki z naszych podstawowych i standardowych instrumentów np.: prac interwencyjnych, bonów zatrudnieniowych i doposażeń stanowisk pracy. Wiele firm ubiegało się także
o możliwość zatrudnienia cudzoziemców. Ponadto osoby bezrobotne rejestrowały się, korzystały z ofert pracy, szkoleń, staży, dotacji na nową działalność gospodarczą. Warto też wspomnieć, że firmy z naszego powiatu, wnioskowały o środki z Krajowego Funduszu Szkoleniowego, będącego wsparciem dla osób pracujących w celu zdobycia przez nich nowych kwalifikacji. Udało się nam również pozyskać środki na dodatkowy program z „rezerwy” Ministra dla osób bezrobotnych „Równe Szanse”. Zatem oprócz tej puli stricte covidowej realizowaliśmy zadania aktywizujące rynek pracy na co wydaliśmy w sumie około 7 milionów złotych.

Czy od momentu pojawienia się pandemii koronawirusa wzrósł poziom bezrobocia
w powiecie cieszyńskim? Jeżeli tak, to w jakim stopniu?

DB Obecnie mamy stopę około 5,6 %. Tendencja jest minimalnie wzrostowa, bo w najbliższym czasie przewidujemy wzrost do 5,8%. Natomiast przed covidem stopa wyniosła około 4,6%. Wzrost nie jest niepokojący, ale więcej osób z powodu utraty pracy zarejestrowało się z prawem do zasiłku. Na zasiłki, które są pasywną pomocą dla zarejestrowanych osób bezrobotnych, wydatkowaliśmy w ubiegłym roku ponad 8 milionów złotych.

Ostatnio na terenie powiatu cieszyńskiego głośno było o przedsiębiorcach z branży gastronomicznej, którzy otwierali swoje biznesy, pomimo panujących obostrzeń, tłumacząc to trudną sytuacją finansową. Podkreślali, że nie mogą liczyć na środki zewnętrzne. Jak obecnie wygląda pod kątem tarczy antykryzysowej sytuacja tej branży?

DB Wszystkie programy, którymi w ramach tarczy, dysponował i dysponuje urząd pracy  uwzględniały branże gastronomiczną, hotelarską i wiele, wiele innych. Każdy, kto spełniał wymagania w ramach naboru i złożył wniosek takie finansowe wsparcie otrzymał.  Nowa forma dotacji do 5 tys. zł jest realizowana od 19 grudnia niezmiennie i wskazane w rozporządzeniach branże mogą wnioskować po ostatnich zmianach z 26 lutego 2021r (obowiązujące od 28 lutego) w zależności od branży dwukrotnie lub trzykrotnie, gdyż ta zmiana przedłużyła okres wnioskowania o pomoc do 31 maja 2021 roku. W styczniu wpłynęły o dotację branżową 422 wnioski, w lutym - 729, w sumie w 2021 roku 1151 wniosków. Zainteresowanie nie słabnie. Na wszystkie formy wsparcia w ramach tarczy antykryzysowej łącznie przez ostatnie 2 miesiące wpłynęło ponad 1500 wniosków.

ASB Podkreślam, że współpraca z naszymi klientami, firmami z naszego terenu była bardzo sprawna i efektywna. To bardzo ważne dla nas, dla obu stron, że w spokoju można było załatwić tak wielką liczbę spraw. Warto też wspomnieć, że w trosce o nasze firmy - zabezpieczyliśmy środki na poziomie 85 milionów złotych, aby każde przedsiębiorstwo, które spełnia wymogi formalne i merytoryczne, po złożeniu wniosku, mogło je jak najszybciej otrzymać. W ten sposób zapewniliśmy płynność finansową wsparcia. Zapraszam wszystkich zainteresowanych na naszą stronę internetową - www.cieszyn.praca.gov.pl, gdzie nasi klienci znajdą informacje, w jakim zakresie, na chwilę obecną Powiatowy Urząd Pracy w Cieszynie może wesprzeć firmy czy osoby bezrobotne. Kończąc – jeszcze raz serdecznie dziękuję naszym Klientom za okazaną cierpliwość, całemu zespołowi Powiatowego Urzędu Pracy w Cieszynie za zaangażowanie, jak również naszym partnerom na rynku pracy za okazaną pomoc. Dziękuję Wszystkim, bo wspólnie udało nam się przejść ten bardzo trudny okres, który niestety jeszcze trwa. Zapraszamy do dalszej współpracy.

Rozmawiała Sylwia Pieczonka