Koniec roku skłania do wszelakich podsumowań, dlatego też dzisiejszy post o badaniach archeologicznych na cieszyńskim Rynku taki właśnie będzie ☺

Archeolodzy z firmy Invictus zakończyli wykopaliska na wewnętrznej płycie Rynku oraz na jezdniach przy pierzejach wschodniej, zachodniej i południowej. Na oddanym terenie trwa budowa nowej nawierzchni Rynku wraz z nasadzeniami drzew, których nigdy wcześniej w tym miejscu nie było. Dzięki ogólnodostępnej kamerze w Internecie obserwować można postęp prac, dlatego wszystkich sceptyków, zaniepokojonych terminowością wykonania remontu Rynku w roku 2023, zapraszamy do obserwacji na bieżąco. Archeolodzy powrócą wiosną, aby zbadać ostatni odcinek jezdni przy pierzei północnej, która teraz udostępniona jest dla ruchu samochodowego.

Dotychczasowe badania archeologiczne, poprzedzające rewitalizację płyty Rynku, przyczyniły się do odsłonięcia ponad stu obiektów historycznych, w tym:

• piwnic, wchodzących w skład starego ratusza znajdującego się na środku Rynku
• średniowiecznego budynku drewnianego
• fundamentów budynku strażnika miejskiego z okresu nowożytnego
• wodociągów dostarczających wodę mieszczanom cieszyńskim
• ogromnych połaci bruku kamiennego z trzech faz: XIX- i XVIII-wiecznej oraz średniowiecznej

Wydobyto przy tym (jeszcze) nie zliczone ilości fragmentów naczyń ceramicznych i kafli piecowych. Do konserwacji w Toruniu przekazano 188 woreczków zawierających fragmenty skórzane: buty, odzież, resztki poprodukcyjne oraz 70 przedmiotów z drewna, w tym naczynia i przybory kuchenne oraz przedmioty do gier i zabaw. Ogólna liczba monet, znalezionych od początku badań, wyniosła 164 sztuki i są to przede wszystkim monety Piastów cieszyńskich oraz sąsiadujących z Cieszynem księstw, choć natrafiono też na jedną zaskakującą monetę srebrną. Po wstępnej konserwacji okazało się, że z warstwy zalegającej nad brukiem średniowiecznym wydobyto srebrny denar rzymski z wizerunkiem Antoninusa Piusa. Denar wybity został po śmierci Antoninusa Piusa (zm. 161 r.) przez jego następcę, Marka Aureliusza. Jest to jednocześnie najstarszy przedmiot znaleziony na cieszyńskim Rynku i tylko domniemywać możemy z kim czy w jaki sposób dotarł do Cieszyna i w jakich okolicznościach został tu zagubiony… Monety zostały przekazane do konserwacji w Warszawie, na miejscu w Muzeum Śląska Cieszyńskiego przeprowadzana jest konserwacja zabytków z żelaza, którą wykonuje archeolog Gosia Piwko. Wszystkie pozostałe znaleziska złożone są w Muzeum Śląska Cieszyńskiego i stąd wysyłane do konserwacji oraz opracowania naukowego. 

Podsumowując pół roku badań chciałabym podziękować wszystkim tym, którzy brali w nich udział: pracownikom fizycznym, studentom, uczniom i wolontariuszom! Dzięki Wam i Waszemu zaangażowaniu Cieszyn zyskał wielką ilość i różnorodność znalezisk z najstarszego okresu funkcjonowania Rynku, które prezentować będziemy w Muzeum i publikować przez kolejne kilka lat. Szczególnie wielkie podziękowania kieruję do Przemka Andrychowskiego, który od pierwszego dnia wykopalisk prowadził badania detektorem metali, co zaowocowało odkryciem niemal wszystkich ze 164 sztuk monet srebrnych i miedzianych oraz wielu innych drobnych przedmiotów metalowych, takich jak nabijki i końcówki do pasów, odważniki, naparstki, guziki itp. Ta pomoc jest nieoceniona! Dziękuję również Annie Kołkowskiej i Jackowi Oleksiakowi, którzy kilkakrotnie pomagali Przemkowi; Krystianowi Firli za dokumentację fotograficzną 3D oraz Janie Gryc i Janowi Pawłowi Borowskiemu za pomoc merytoryczną i wspieranie projektu badań archeologicznych od samego początku.

Życzę Państwu Pomyślnego Nowego Roku, zdrowia i pogody ducha!

Zofia Jagosz-Zarzycka

Dział Archeologii Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie